Aydın İli Tanıtımı

Aydın İli Nüfusu, Yüzölçümü, Trafik Kodu, Telefon Kodu:

Nüfusu                       : 1.041.979 (2014)

Yüzölçümü                : 8.007 km²

İl Trafik Kodu          : 09

İl Telefon Kodu        : 256

Aydın İli İlçeleri        : Bozdoğan, Buharkent, Çine, Didim, Efeler, Germencik, İncirliova, Karacasu, Karpuzlu, Koçarlı, Köşk, Kuşadası, Kuyucak, Nazilli, Söke, Sultanhisar, Yenipazar/Aydın

Aydın İli Hakkında Genel ve Coğrafi Bilgiler

Büyük Menderes Irmağının suladığı bereketli ovalar üzerinde kurulmuş olan Aydın eşsiz nitelikteki, antik çağın kent ve tapınakları ile muhteşem doğal güzelliklere sahiptir. Komşuları kuzeyde İzmir ve Manisa, doğuda Denizli, Güneyde Muğla, batı da ise Ege Denizidir. Coğrafi konumu nedeni ile çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış ve her bir uygarlık bölgede kendi izlerini bırakmıştır. Ege Denizine kıyısı olan Didim, Kuşadası gibi ilçeleri ile de turizm cenneti olmuştur. Ziyarete gelen yüz binlerce turist, antik çağ kentlerinde geçmişin izleriyle buluşmakta, eşsiz flora ve faunasıyla doğayı olabildiğince gözlemlemektedir.

Aydın İli Tarihçesi

Prehistorik Devirlerde Aydın’da birçok höyük ve yerleşim yeri tespit edilmiştir. Bunlardan en önemlisi bugün Belediye sınırları içerisinde kalan Deştepe diğer adıyla Dede kuyusu höyüğüdür. Bu höyükten elde edilen seramik buluntularına göre yerleşimin tarihi M.Ö. 4500 yıllarına kadar gitmektedir. Araştırmacıların Ege ve Orta Anadolu’da yaptıkları incelemelerde, Aydın’ın ilk tarihi bilgilerine Hitit kaynaklarında rastladığı açıklanmaktadır.

M.Ö. 400’de Spartalılar Aydın ve çevresini Perslerden almaya çalıştılar fakat başaramazlar. Tarihte ilk defa Spartalı General Thipron’un M.Ö. 400 yıllarında Perslere karşı giriştiği bağımsızlık savaşı sırasında anılan kent, M.Ö. 344’de Büyük İskender tarafından Pers egemenliğinden kurtarılan daha sonra Hellenistik Krallıklar arasında sık sık el değiştiren, Roma İmparatoru Neron döneminin sonuna kadar “Ceasarec” adıyla anılan Aydın, M.S. 1.yüzyılda “Tralleis” adıyla anılmaya başladı. Tralleis M.Ö. 260’da Magnesia Savaşlarından sonra da Bergama Krallarının eline geçer.M.Ö. 129’da Roma İmparatorluğu’nun Asya Eyaletine bağlanan Tralleis, Pantus Kralı Mithridates Eupatoria’nın Roma Egemenliğine başkaldırmasıyla M.Ö. 88’den itibaren 4 yıl süreçle Pontusluların yönetiminde kaldı. Bizans egemenliğindeyken piskoposluk merkezi olan kent 12.yüzyılda Türklerin eline geçti. 1426’da II.Murat tarafından Osmanlı topraklarına katılan kent Anadolu eyaletine bağlı bir sancak olur. Batı Anadolu’nun önemli bir kültür merkezi olan Aydın 16.yüzyıl sonlarında birçok ayaklanmalara sahne olur. II.Mahmut döneminde Müşirlik, Tanzimat’tan sonra eyalet, 1867’de ise vilayet olur. 27 Mayıs 1919’ta Yunanlılar tarafından işgal edilir, 30 Haziran 1919’da geriye alınan kent tekrar işgal edilir. Kent 7 Eylül 1922 yılında işgalcilerden kurtarılır.

Aydın İli İklimi ve Bitki Örtüsü

İklimi: Akdeniz ikliminin etkisindedir. En yağışlı mevsim kıştır. Yaz mevsiminde yok denecek kadar az yağış almaktadır. Kar yağışı ender görünür. Rüzgarlar çoğunlukla doğu ve güneydoğu yönünden esmektedir.

Bitki Örtüsü: Akdeniz ikliminin etkisine bağlı olarak maki ve orman bitki örtüsü gelişmiştir. İncir, zeytin, turunçgiller ile kestane ağaçları da bitki örtüsünde önemli bir yer tutar.

Aydın İli Yeryüzü Şekilleri  : Yüzölçümünün %64’ü dağlar, %15’i platolar, %21’i ovalarla kaplıdır.

Dağlar: Aydın ilinin başlıca dağları; Cevizli Dağı (1819 m), Madran Dağı (1618 m), Beydağı (1674 m), Oyuk Dağı (1479 m) ve Gökbel Dağı (1412 m)’dir.

Ovaları: Bereketli ovalara sahip olan Aydın ilinin en önemli ovaları; Aydın Ovası, Koçarlı Ovası, Çerkeş Ovası, İncirli Ovası, Söke Ovası ve Çine Ovalarıdır.

Akarsular:  Aydın ilinin en büyük ve önemli akarsuyu Büyük Menderes Nehridir. Büyük Menderesi besleyen irili ufaklı çok sayıda akarsuyu vardır. Çine Çayı, Karasu Çayı, Akçay ve Dandalas Çayları ise ilin diğer önemli akarsularıdır.

Göller: Bafa gölü tek tabi gölüdür. Kemer Baraj Gölü ise elektrik enerjisi üretmek amacıyla kurulmuştur. 

Aydın İli Ekonomik Faaliyetler      : Aydın ili ekonomisi tarım ve turizm faaliyetlerine dayanmaktadır. Aydın İli topraklarının %46’sı kültür (ekili-dikili) arazisi, %39’u orman, %10’u tarım dışı arazi, %3’ü çayır ve mera ile %2’si ise bataklık ve göllerden müteşekkildir.

Tarım: Organik tarım ve iyi tarım uygulamaları kapsamında üretim yapılmaktadır. Modern tarım araçları kullanılmaktadır. Sulama ve gübreleme yaygındır.  Büyük Menderes ırmağının suladığı bereketli ovalarda Aydın ilinin toprak, iklim ve ekolojik özelleri ile polikültür tarım yapılmaktadır. Meyve ve sebzecilik çok gelişmiştir. Sebzecilik seralarda ve turfandacılık şeklinde yapılmaktadır. Tarımsal üretimde önemli bir paya sahip olan Aydın ili ülkemizde yetiştirilen bitkisel ürünlerin 25’inde ilk 10 da yer almaktadır. İncir ve kestane üretiminde birinci sırayı ılırken zeytin, pamuk, enginar ve çilek üretiminde ikinci, yerfıstığı üretiminde ise üçüncü sırayı, bamya üretiminde dördüncüm ve mısır (silaj) ve Yonca üretiminden beşinci sırayı almaktadır. Ayrıca; Mandalina, Portakal, Limon, Kereviz-sap, Şeftali, Nar, Turunçgiller, Salçalık Domates,  Sivri Biber, Karnabahar, Kırmızı Pancar, Tütün, Erik, Bezelye ve Pırasa üretiminde ise Türkiye üretiminde ilk 10. Sırada yer almaktadır. Her türlü tarım ürünü yetiştirilmektedir.

Hayvancılık: Büyükbaş (sığır) ve küçükbaş (koyun, keçi)  hayvancılık yapılmaktadır. Kümes hayvancılığı önem kazanmıştır. Arıcılık gelişmektedir.

Ormancılık: Aydın ili ormanlarında fıstıkçamı, ceviz, badem, kestane, harnup, hünnap, dut, iğde, ıhlamur. Defne gibi gelir getirici ağaçlandırmalar yapılmaktadır. Ayrıca yaklaşık 178 bin m3 sanayi odunu ile 73 bin ster yakacak odunu üretilmiştir.

Madencilik: Madenler bakımından fakir olan Aydında sadece az miktarda linyit ve zımpara taşı çıkarılmaktadır. Ayrıca cıva, baryum, demir, kuvars, magnezyum ve amyant madenleri tespit edilmiş ancak işletilmemektedir.

Sanayi: Sanayisi ağırlıklı olarak; tarımsal üretimi işlemeye yönelik gıda imalatı, tekstil ürünleri imalatı, makine ve ekipman imalatı, madencilik ve taş ocakçılığı, otomotiv yan sanayi, beyaz eşya ürünleri imalatı ve kimyevi maddeler imalatından oluşmaktadır. Yaş sebze ve meyveler, salamura zeytin, konserve, salça, işlenmiş incir gibi tarımsal ürünlerin yanı sıra; sanayi ürünleri kapsamında tarım makineleri, zeytinyağı makineleri, otomotiv yan sanayi ürünleri, beyaz eşya ürünleri, sabun,  yer altı servetlerinden feldspat, kuvars, mermer ile şişelenmiş içme suları dünyanın değişik ülkelerine ihraç edilmektedir. Yenilenebilir Enerji Kaynakları  (Hidroelektrik, Jeotermal, Rüzgar, Biyogaz) ve Elektrik Santralleri mevcuttur.

Turizm: İlimizin tarımdan sonraki ikinci önemli gelir kaynağı turizmdir.  İl ekonomisinde kültür ve turizm varlıkları önemli yer tutmaktadır. İlimizde Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı 5, (Aydın Müzesi ve buna bağlı Yörük Ali Efe Etnografya Müzesi, Afrodisias Müzesi ve buna bağlı Karacasu Etnografya Müzesi, Milet Müzesi), belediyelere ve Adnan Menderes Üniversitesine bağlı 4  (Çine Kuva-i Milliye Müzesi, Çine Arıcılık Müzesi, Nazilli Etnografya Müzesi ve Kuşadası Zeytin ve Zeytincilik Müzesi) olmak üzere 9  müze ile 23 önemli ören yeri mevcuttur.

Aydın İli Ulaşımı Nasıl Sağlanır?

Karayolu: Önemli turizm potansiyeline sahip olması ve konumu nedeni ile karayolu ulaşımı oldukça gelişmiştir. Demiryolu: Aydın ilini batı-doğu doğrultusunda kat eden demiryolu üzerinde Söke, Germencik, İncirliova, Aydın Merkez, Köşk, Sultanhisar, Nazilli, Kuyucak ve Buharkent ilçeleri bulunmaktadır. İzmir-Aydın-Denizli arasında tamamlanan hızlı tren projesi ile demiryolu işletmeciliği daha modern hale gelmiştir.

Denizyolu: Kuşadası Limanı'ndan denizyolu ulaşımı sağlanmaktadır.

Havayolu: Aydın İl Merkez Tepecik Beldesinde, daha önce Çıldır isimli, küçük çapta uçak, helikopter iniş ve kalkış işlemleri ile paraşüt eğitimlerinde kullanılan bir Havalimanı bulunmaktadır. Çıldır Havalimanı 2006 yılından itibaren, Askeri bir havalimanı olarak faaliyet göstermektedir. İzmir havalimanı 130 km. uzaklıktadır. İle gelen turistler İzmir Adnan Menderes Havaalanından ve küçük çaplı da olsa Selçuk Havaalanından yararlanmaktadırlar.

Aydın İli Neyi İle Meşhurdur?

Deve Güreşleri, Büyük Menderes Nehri, Afrodisias-Milet-Didim-Priene Antik Kentleri ile Kuşadası, Aydın İnciri, Dilek Yarımadası Milli Parkı, Zeytin Yağlı Yemekleri,

Aydında Yapmadan Dönme

• Aphrodisias antik kenti ile Didim Apollon tapınağını ziyaret etmeden, 
• Ege yöresine özgün zeytinyağlı yemeklerinden, nefis incirlerinden, şaheser üzümlerinden ve narenciye ürünlerinden tatmadan, 
• Turunç reçeli almadan, 
• Başta çipura, kefal, mercan ve barbunya olmak üzere enfes balık türlerini denemeden,
• Halı, kilim, deri giysiler, mücevherat vb. hatıra eşyaları satan zarif butiklere uğramadan, 
• Deve güreşi izlemeden, 
• Sucuk ekmek yemeden,  
• Paşa Yaylası’nı gezmeden, 
• Tandırını yemeden, 
• Didim'de denize girmeden,

….dönmeyin.


 

Bu sayfada yer alan verilerin çoğunluğu Aydın İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Aydın Valiliği web sitelerinden derlenmiştir. Bilgilerin doğruluğu ilgili kaynakların güvenirliliğine bağlıdır.