Amasya İli Tanıtımı

Amasya İli Nüfusu, Yüzölçümü, Trafik Kodu, Telefon Kodu:

Nüfusu                       : 321.913 (2014)
Yüzölçümü                : 5.701 km²
İl Trafik Kodu          : 05
İl Telefon Kodu        : 358

Amasya İli İlçeleri     : Göynücek, Gümüşhacıköy, Hamamözü, Merzifon, Suluova, Taşova

Amasya İli Hakkında Genel ve Coğrafi Bilgiler

Yeşilırmak vadisi Harşena Dağı eteklerine kurulmuştur. 34° 57’ 06” - 36° 31’ 53” Doğu Boylamları ile 41° 04’ 54” - 40° 16’ 16” Kuzey Enlemleri arasındadır. Orta Karadeniz Bölümünün iç kısımlarında yer alır. Komşuları doğuda Tokat, güneyde Yozgat, batıda Çorum, kuzeyde Samsun illeridir. Kurtuluş savaşının başlangıç temelleri de Amasya'da atılmıştır. Amasya, tarihi ve kültürel zenginlikleri yanı sıra, özellikle Yeşilırmak kıyısına yapılmış Yalıboyu evleri ile dikkat çekmektedir.

Amasya İli Tarihçesi           

Tarihi M.Ö. 5500 yıllarına kadar uzanan Amasya Antik Çağdan günümüze kadar birçok medeniyete (Hitit, Frig, Kimmer, Lidya, Pers, Roma, Bizans, Danişmend, Selçuklu, İlhanlı ve Osmanlı) ev sahipliği yapmıştır. 1386 yılında Osmanlı topraklarına katıldıktan sonra birçok Osmanlı Padişah ve Şehzadesini ağırlayarak “Şehzadeler Şehri” olarak tanınmıştır. Kurtuluş savaşının başlangıç temelleri de Amasya'da atılmıştır.

Amasya İli İklimi ve Bitki Örtüsü

İklim: Karadeniz iklimi ile Karasal iklim arasında bir geçiş iklimi görülür. Yazları ne karasal iklim kadar kurak, nede Karadeniz iklimi kadar yağışlı geçer. Kışları ise yine Karasal iklim kadar sert olmadığı gibi Karadeniz iklimi kadar ılıman da değildir.

Bitki Örtüsü: Amasya ormanları yükseklerde sarıçam, karaçam ve kayın, düşük rakımlarda kızılçam, ardıç, meşe, gürgen ve titrek kavak ağaçları yayılış göstermektedir. Bunun yanında yabani ahlat ve erik gibi ağaççıklar, sürünücü ardıç gibi çalı formları da vardır. Ayrıca gürgen, kayacık, üvez, kızılcık, akçaağaç, geyik dikeni, sandal ve fındık gibi ağaç ve ağaççıklar, böğürtlen, eğrelti, yabani gül, katran ardıcı, laden, ısırgan otu ve orman gülü gibi alt florayı teşkil eden bitki örneklerine rastlanmaktadır.

Amasya İli Yeryüzü Şekilleri          :Amasya ili oldukça engebeli bir yapıya sahiptir. Dağlar doğu batı yönünde uzanmaktadır. En yüksek noktası 2061 metre yüksekliğindeki Akdağ tepesidir.

Dağlar: Başlıca dağları ise; Canik Dağları, Karaömer Dağı, Akdağ, Sakarat Dağı, Sarıtaş Dağı, Buzludağ, Karadağ, Çakırdağ, Eğerli Dağı, İnegöl Dağı ve Tavşan Dağıdır.
Yaylalar: Karadeniz iklimi ile İç Anadolu iklimi arasında geçiş noktasında olan Amasya yaylaları bitki örtüsü bakımından oldukça zengindir. Başlıca yaylaları: Kabaoğuz Yaylaları, Tavşandağı Yaylaları, Akdağ Yaylaları, Sarıçiçek Yaylaları, Destek Yaylaları, Boğalı Yaylaları, Çatalçam Yaylaları ve İnegöl Yaylalarıdır.
Vadiler: Yeşilırmak Vadisi, Göynücek Vadisi, Karaçavuş Vadisi, Ezine Vadisi, Ferhatarası Vadisi, Beşgöz Vadisi, Onluk Köprü Vadisi, Durucasu Vadisi, Destek Vadisi ve Gökdere Vadisidir.
Ovalar: Genel olarak dağlık bir yapı gösteren Amasya ili Geldingel Ovası, Suluova, Merzifon Ovası ve Gümüş Ova gibi tarıma elverişli oldukça verimli ve bereketli ovalara sahiptir.
Akarsular: En önemli akarsuyu Yeşilırmak olan Amasay ilinin diğer akarsuları ise Çekerek Irmağı, Tersakan Çayı, Kelkit Çayı, Destek Çayı, Deliçay, Kuruçay, Gökdere Çayı, Kavşak Çayı ve Hamamözü Çayıdır.
Göller ve Baraj Gölleri: Amasya ilinin en önemli doğal gölü Borabay Gölüdür. Ayrıca DSİ tarafından hizmete açılan pek çok baraj ve gölet vardır. Bunlardan bazıları; Yedikır Barajı, Derinöz Barajı, Gümüşhacıköy Barajı, Gediksaray Barajı, Destek Barajı, Uluköy Barajı, Doğantepe Göleti, Ortaköy Göleti, İbecik Göleti, Bayırlı Göleti, Paşa Göleti, Yakacık Göleti, Ayvalı Göleti, Emirler Göleti, Yeniköy Göleti ve Kızgüldüren Göletidir.

Amasya İli Ekonomik Faaliyetler   : İl topraklarının %44,7’si tarım alanı olarak kullanılmaktadır.

Tarım: Arazi varlığı ve bitkisel ürün çeşitliliği bakımından zengindir. Karadeniz ve İç Anadolu arasında geçiş iklimi özelliğine sahiptir. Misket elması ile bamyası tadı, aroması ve lezzeti ile ün yapmıştır. Kiraz üretiminde bir marka olma yolunda giden Amasya ilinde kirazın her çeşidi başarı ile yetiştirilmektedir. Her türlü sebze ve meyvenin başarı ile yetiştirilmektedir. En çok yetiştirilen tarım ürünleri ise buğday, şekerpancarı, kuru soğan, kiraz, şeftali, haşhaş ve bamyadır.

Hayvancılık: Hayvancılık bakımından önemli bir potansiyele sahip olan Amasya ilinde sığır, koyun ve keçi beslenmektedir. Otlak ve meralar bakımından zengindir. Kanatlı hayvan yetiştiriciliğinde önemli illerimizdendir. Arıcılık faaliyetleri de gelişmiştir.
Sanayi: Amasya ilinde sanayileşme devlet desteği ile kurulan Çeltek Kömür İşletmeleri, Suluova şeker fabrikası, Et Balık Kurumuna ait et kombinaları gibi kurumlarla başlamıştır. Günümüzde imalat sanayi, tekstil, mobilya ve madencilik alt sektöründe Amasya Beji olarak ünlenen ve markalaşan mermer sanayinde ciddi gelişmeler olmuştur. Ayrıca; gıda ürünleri ve içecek imalatı, madencilik ve taş ocakçılığı, taşa toprağa dayalı sanayi ile makine ve teçhizat imalatı sektörleri öne çıkmaktadır. Amasya ili doğal taş rezervleri bakımından Türkiye’de kayıtlı rezervlerin %21’i dünyada bilinen rezervlerinin ise %10’una tekabül etmektedir. Mermer, kuru maya, ankastre mutfak tipi aspiratör, davlumbaz, ürünleri, tekstil ürünleri, mobilya ve ofis mobilyaları, linyit, metal sanayi ürünleri, kimyevi ve plastik sanayi ürünleri yurt içine satışı yapıldığı gibi yurt dışına da ihracatları yapılmaktadır.

Amasya İli Ulaşımı Nasıl Sağlanır?

Karayolu: Amasya komşu illerden Samsun, Çorum ve Tokat’a devlet yolu ile bağlıdır. Tüm yıl boyunca karayolu ile ulaşım rahatlıkla sağlanmaktadır.
Havayolu: Merzifon ilçesinde Amasya-Merzifon havaalanı bulunmaktadır. Haftanın her günü seferler yapılmaktadır.
Denizyolu: En yakın deniz yolu komsusu olan Samsun ilinde bulunmaktadır.
Demiryolu: Amasya, Sivas-Samsun demiryolu üzerinde Sivas’a 261 km. Samsun’a ise 134 km. uzaklıktadır. İl sınırları içinde 2 gar (Amasya-Hacıbayram) ve 6 istasyon (Kızılca, Kayabaşı, Eryatağı, Boğazköy, Suluova, Hacıbayram) bulunmaktadır.

Amasya İli Neyi İle Meşhurdur?

Amasya Elması, Borabay Gölü, Amasya Kalesi, Kral Kaya Mezarları, Aynalı Mağara, Kızlar Sarayı,  Ahşap Amasya Evleri, Darüşşifa ( Akıl hastalarının müzik ve su sesiyle tedavi edildiği ilk yer ), Şehzadeler Şehri, Hazeranlar Konağı, Şehzadeler Müzesi, Ferhat Su Kanalı, Alpaslan ve Amasya Müzeleri, köprüler, Medrese ve Bimarhaneler, Bedestenler ve Hanlar, Mumbar, İşkembe, Helle Çorbası, Hasuda, Amasya Çöreği, Bamya, Kiraz, Şeftali, Patlıcan Çullaması, Şıngır Kebabı.

Amasya da Yapmadan Dönme

• Amasya Müzesinin Mumyalar bölümünü ve Hitit Tanrı Heykelini (Teşup) görmeden,
• Yeşilırmak Yalıboyu’nda Amasya Evlerini gezmeden, 
• Kral Kaya Mezarlarının ziyaret etmeden, 
• II. Bayezid Külliyesi,  Bimarhane yi gezmeden,
• Borabay Gölünü görmeden, 
• Amasya Misket Elmasını ve kirazını yemeden,

.....dönmeyin.

Bu sayfada yer alan verilerin çoğunluğu Amasya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Amasya Valiliği web sitelerinden derlenmiştir. Bilgilerin doğruluğu ilgili kaynakların güvenirliliğine bağlıdır.